Tavuk Etindeki Demirin Sağlığa Etkileri
Tüm vücuda oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin üretiminde kullanılan demir, aynı zamanda sağlıklı bir bağışıklık sistemi için de çok önemli bir role sahiptir. İşte tavuk etindeki demirin sağlığa etkileri...Demir, kırmızı kan hücrelerinin vücuda oksijen taşımasını sağlayan hemoglobinin kilit bileşenidir ve hücre büyümesinde anahtar rol oynar. Hemoglobin, vücuttaki demirin üçte ikisini temsil eder. İnsan vücudu, birçok hayati fizyolojik işlevi yerine getirmek için demire ihtiyaç duyar. DNA sentezi ve elektron transferi dahil olmak üzere çok çeşitli metabolik işlemlere katıldığı için demir, tüm canlı organizmalar için önemli bir elementtir. Yorgunluk, halsizlik hissi, huzursuz uyku, konsantrasyon bozuklukları gibi şikayetleriniz varsa bir kan testi ile demir eksikliği olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Çünkü demir eksikliği fiziksel olarak yorgun ve zayıf hissetmenize, zihinsel işlevlerinizin bozulmasına ve bağışıklık sisteminizin zayıflamasına neden olabilir. Bunun dışında nefes darlığı, baş ağrısı, sinirlilik, baş dönmesi veya anemiye neden olabilir.Vücudun temel yapı taşlarından olan demir minerali gereksiniminizi, günlük diyetinize dahil edeceğiniz demir yönünden zengin gıdalar ile karşılayabilirsiniz.
Demir eksikliği durumunda vücudunuz yeterli sayıda kırmızı kan hücresi üretemez ve bu durum, demir eksikliği anemisine neden olabilir. Demir eksikliği anemisi olarak adlandırılan daha şiddetli demir eksikliği durumunda ise kalp çarpıntısı, kırılgan tırnaklar, solgun bir ten, incelen saç telleri, ciltte kaşıntı, ağız yaraları, baş ağrısı, iştahsızlık veya ülser gibi belirtiler gelişebilir. Özellikle demir içeren besinler tüketmeyen adet gören kadınlar yüksek demir eksikliği riski altındadır. Demir içeren besinler hayvansal ve bitkisel olarak ikiye ayrılır: Hayvansal gıdalardan gelen demir, “hem demir” olarak bilinir, tavuk etinde, kırmızı ette ve balıkta bulunur. Vejeteryanlar ve veganlar için önerilen günlük demir alımı miktarı et yiyenlere göre 1,8 kat daha yüksektir. Yetişkin erkekler ve menopoz sonrası kadınlar için önerilen günlük miktar 14 mg iken adet gören kadınlar için bu miktar 32 mg ve hamile kadınlar için 49 mg’dır.
- Yemeklerle birlikte kahve ve çay içmek, demir emilimini %50-90 oranında azaltabilir.
- Tahıl ve baklagillerin ıslatılması, filizlenmesi ve fermente edilmesi, bu gıdalarda doğal olarak bulunan fitat miktarını azaltarak demir emilimini artırabilir.
- Dökme demir tavada hazırlanan tavuk eti, farklı malzemeyle üretilen tencere ve tavalarda hazırlananlara göre iki ila üç kat daha fazla demir sağlama eğilimindedir.
Demir mineralinin faydaları nelerdir?
- Oksijeni beyine, kaslara taşıyarak zihinsel ve fiziksel performansı olumlu etkiler.
- Demir olmadan iyileşme süreci başlayamaz. Hasar görmüş organlara ve hücrelere oksijen sağlayan hemoglobini artıran demir, yaralanmalarda ya da adet dönemi kan kayıplarında vücudun daha az zarar görmesini sağlar.
- Büyümeye yardım eden bir mineraldir. Gelişim dönemindeki çocukların hem bedensel hem de zihinsel gelişimlerini destekler.
- Vücut direncini artırır. Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı savaşçı hücrelerin işlevini artırır.
- Yorgunluğu azaltır. Demir eksikliğine bağlı günlük rutini etkileyecek düzeydeki yorgunluğu ve halsizlik hissini ortadan kaldırır.
- Kas gücünü arttırır. Kas güçsüzlüğü ve demir eksikliği birbiriyle bağıntılıdır. Yeterli demir seviyesi kasların kasılmaları için gereken oksijeni sağlar. Ayrıca demir, kas ağrılarını ve kasların iltihaplanma olasılıklarını azaltır.
- Konsantrasyonu arttırır. Araştırmalar, kandaki demirin azalmasına bağlı olarak bilişsel seviyelerde düşüş olduğunu göstermiştir. Yeterli demir seviyesi bilişsel performansı artırır.
- Ciltteki morarmaları önler. Kanın pıhtılaşmasını kontrol eden trombositlerin üretimi ve işlevi hemoglobinden etkilenir. Yeterli demir seviyesi ciltteki hızlı morarmaları önleyebilir.
- İyi bir uykuyu destekler. Araştırmalar demir eksikliği ile huzursuz uyku, uyku apnesi ve uykusuzluk sorunları arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir.
- Sağlıklı hücrelerin korunması, cildin, saçların ve tırnakların güçlü kalması için de demir gereklidir.
Kaynak:
1-Iron
2-Foods high in iron
3-Review on iron and its importance for human health
