Tavuk Etindeki Selenyumun Sağlığa Etkileri
Tavuk etinde bolca bulunan selenyum, tiroid fonksiyonlarını düzenler, cilt kırışıklıklarını engeller, saçları parlaklaştırır ve kanseri engellemeye yardımcı olur. İşte tavuk etindeki selenyumun sağlığa etkileri...Tavuk eti, düşük yağ içeriğine sahip yüksek kaliteli bir protein kaynağıdır. Tavuk etinin kalitesi, genotip, cinsiyet, yemleme işlemi, üretim teknolojisi, nakliye ve kesim öncesi işleme gibi tümü hesaba katılması gereken bir dizi faktörden etkilenir. Tavuk eti üretiminde iyi bir tavuk genotipi seçmek ve iyi üretim koşullarına sahip olmak çok önemlidir. Kesim hattında hızlı bir şekilde et kalitesi verilerini sağlayabilecek cihazların olması da önemlidir.
Tavuk etinin besin değerini iyileştirmek için tavuk yemine fonksiyonel bileşenler eklenir, böylece tavuk eti insan sağlığına yararlı bileşenler içerdiğinden katma değerli (zenginleştirilmiş veya işlevsel ürün) bir gıda maddesi haline gelir. Tüketici sağlığı üzerinde faydalı etkileri olan biyoaktif maddelerin (n-3 PUFA, karnozin, selenyum vb.) içeriğinin artmasıyla tavuk eti fonksiyonel bir gıda haline gelmiştir.
Selenyum, canlı bir organizmanın normal işleyişi için gerekli olan önemli eser elementlerden biridir. Vücutta herhangi bir mikro veya makro element eksikliği varsa, sağlık bozulabilir ve ciddi bozukluklar veya hastalıklar ortaya çıkabilir. Keshan (endemik kardiyomiyopati) ve Kashin-Beck (endemik osteokondropati) hastalıklarının ortaya çıkmasının, özellikle kuzeydoğu ve güneybatı Çin’deki selenyum eksikliği olan toprağın bir sonucu olan insan popülasyonundaki düşük selenyum durumuna bağlı olduğu bilinmektedir. Dokulardaki, plazmadaki veya serumdaki selenyum konsantrasyonu alım miktarına bağlıdır ve ülkeye göre değişir. Doğu Avrupa’da genellikle Kuzey Amerika’dakinden daha düşüktür.
Selenyum, hücre hasarlarını engelleyen, tiroid fonksiyonlarını düzenleyen,cilt kırışıklıklarını engelleyen ve saçları parlaklaştıran ve kanser oluşumunu engellemeye yardımcı olan bir antioksidandır. Tavuk etinde ise metabolik performansı etkileyen ve gerekli bir mineral olan selenyum bolca bulunur. Aynı zamanda güçlü antioksidan yapısıyla kas zayıflamasını önleyen, kan hücrelerinin yıkımını geciktiren selenyumu 100 gram tavuk but etiyle günlük ihtiyacınızın yarısını karşılarsınız. Selenyum (selenyum maya olarak) ile tedavinin kanser ölümlerinde (% 50) ve toplam (% 37), prostat (% 67), kolorektal insidansında önemli bir azalma ile sonuçlandığını göstermiştir.
Yetişkinlerin bağışıklık sistemini güçlendiren bir mineral olan selenyum grip ile de doğrudan ilişkilidir. Zararlı mikro organizmalar ile savaşan ve hücrelerini koruyan selenyuma günlük beslenmede mutlaka yer verilmelidir. Özellikle selenyum eksikliği depresyona, mutsuzluğa ve karamsar düşüncelere neden olabilir. Tüm deniz ürünleri ve tavuk eti selenyumun en iyi kaynaklarıdır. İlerleyen yaşlarda daha çok yaşanan tiroid fonksiyonlarının düzgün çalışmasında yine selenyumun etkisi büyüktür ve 120 gram kadar tavukla, günlük selenyum ihtiyacının yüzde 40'ı karşılanabilir.
Tavuktaki yüksek selenyum, vücutta afrodizyak etkisi de yaratır. Kaliteli bir protein kaynağı olan tavuk eti, yüksek selenyumu sayesinde afrodizyak etkiye de sahip. Bu özelliği nedeniyle cinsel hayatı düzenler ve hormon düzeyini de dengeler. Selenyum ayrıca insan doğurganlığı ve üremesi için çok önemlidir. Glutatyon peroksidaz GPx4’ün, antioksidan işlevi ile spermatozoayı koruduğu ve diğer proteinlerle birlikte, sperm motilitesi için gerekli olan flagellumun yapısal bileşenini oluşturduğu gösterilmiştir. Düşük selenyum durumu preeklampsi ve erken doğum ile bağlantılıdır. Sonunda, ek selenyum alımının düşük selenyum statüsüne sahip kişilere fayda sağlayabileceğine dikkat etmek önemlidir, ancak yeterli veya yüksek statüye sahip olanlar dikkatli olmalı ve selenyum takviyesi almamalıdır, çünkü ters etkisi olabilir.
Vücuttaki selenyum, çok çeşitli sağlık yararları olan selenoproteinlerin bir parçasıdır. Bunların en önemlileri, glutatyon peroksidazlar (GPx’ler), tioredoksin redüktazlar (TrxR) ve iyodotironin deiyodinazlardır. Antioksidan ve antiinflamatuvar etkiler gösterirler ve aktif tiroid hormonu üretimine dahil edilirler.
Selenyum takviyesi, aktive edilmiş T hücrelerinin proliferasyonunu artırır ve toplam T hücre sayısını arttırır, dolayısıyla bağışıklık yanıtını artırır.
Kaynakça:
https://openagriculturejournal.com/VOLUME/5/PAGE/30/PDF/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27993178/
