Tavuk Etinin Halk Sağlığındaki Önemi
Tavuk eti zaten tek başına severek tüketiliyor ayrıca salam, sosis, sucuk, füme gibi çok çeşitli ürünlere de işlenebiliyor. Hem bu çeşitlilikten dolayı hem de lezzetinden dolayı tercih ediliyor. Peki halk sağlığı açısından neden bu kadar önemli?Türkiye’de gıda tüketimi ve hastalık verileri yetersiz ve dengesiz beslenmenin önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir. Bu yetersizlik özellikle hayvansal proteine yoğunlaşmaktadır. Bu önemli halk sağlığı sorununun çözümünde, kırmızı ete göre daha avantajlı olan piliç etinin önemli bir yeri vardır. Dünyada yaygınlaşan sağlıklı beslenme uygulamalarında düşük kolesterol ve yağ oranı ile tavuk tercih edilen bir besin olmuştur.
Yetersiz beslenmenin sonucunda her 10 çocuktan biri bodur yani büyüme ve gelişmesi geridir. Bu gerilik tüm yaşam boyu sürmektedir. Türkiye’de her on çocuktan birinin Türkiye ortalamasına göre, her on çocuktan üçünün ise gelişmiş ülkeler ortalamasına göre fizik ölçüleri daha geridir. Protein ve vitamin yetersizliği yalnızca fizik ölçülerde gerilik yapmıyor. Zihinsel geriliğe de neden oluyor. Özellikle yaratıcılık yeteneği düşük oluyor.
Ayrıca obezite /şişmanlık da Türkiye’de önemli bir sağlık sorunu. Türk insanının yaklaşık %20-25 kadarı şişman. Bu oran kadınlarda %30 erkeklerde ise %13-15.
Türkiye’de yetersiz beslenmenin etkilediği grupların başında bebek ve çocuklar, gençler, doğurganlık çağındaki kadınlar, gebe ve emzikliler yaşlılar gelmektedir. Bu gruplardaki yetersiz beslenmenin en önemli nedeni ise bilinçsizliktir. Güncel deyim ile beslenme okuryazarlığı düzeyinin düşük olmasıdır.
Sağlıksız beslenme (proteinsizlik) ve hareketsiz yaşamda tüm enfeksiyon hastalıklarına yakalanma tehlikesi/olasılığı artar. Daha da kötüsü hastalıkları daha ağır seyreder ve daha çok ölümle sonuçlanır. Ayrıca yüksek kan basıncı, obezite, kalp hastalıları, kanser ve diabet riskini artırır. Bunun için, beslenmeye özen göstermek ve spor yapmak gerekir. Bu durumda beslenmenin en önemli noktası protein alımıdır. Yağsız tavuk, hindi ve balık eti, sebze ve meyve tüketimi hastalık risklerini azaltır. Ayrıca hayvansal protein kaynakları, insanların özellikle bedensel ve zihinsel gelişimlerini sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmeleri için önemli bir yere sahiptir.
Tavuk eti; besin öğeleri açısından değerlendirildiğinde dana ve kuzu etinden daha düşük enerji (120-140 kkal/100g) sağladığı, iyi kaliteli protein kaynağı olduğu ve protein oranı yüksek olduğu için en önemli protein kaynakları arasında sayıldığı, daha düşük yağ (2.8-7.1g/100g), daha düşük doymuş yağ (41.9-45.6 mg/100g) içerdiği görülmektedir. Ayrıca genel olarak etler B grubu vitaminlerinden niasin, vitamin B6 ve vitamin B12 bakımından da iyi bir kaynak olarak değerlendirilmektedir. Et, piliç, balık, süt ve ürünlerinden alınan proteinin çoğunluğu vücut proteinine dönüşebilmektedir ve sindirilebilirliği % 91-100’dür. Bu nedenle bu etlerin proteini iyi kaliteli protein kaynağı olarak nitelendirilmektedir.
İnsanın yeterli ve dengeli beslenmesinde protein özellikle de biyoyararlanımı yüksek olan hayvansal protein çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü canlıda büyüme gelişme hücrelerin çoğalması demektir. Hücrenin ise büyük bir kısmı proteinden oluşmaktadır. Bu nedenle de protein alımı büyüme ve gelişmenin olmaz ise olmazıdır. Ayrıca proteinlerin insan bedeninde bir deposu yoktur. Bu nedenle de yaşam boyunca günlük ve düzenli bir biçimde alınmasında zorunluluk vardır.
Vücuttaki direnç mekanizmasını oluşturan maddelerin tamamının beslenme ile, özellikle de hayvansal protein ile çok yakın bir ilişkisi vardır. Antikorlar esas itibariyle protein yapısında maddeler olup yeteri kadar sentezlenebilmeleri için diğer proteinlere ihtiyaç duyulmaktadır. Yani beslenmesinde yeterince protein almayan kişide antikor seviyesinin düşük olması kaçınılmazdır.
Tavuk eti tüketimi ile bir yandan vücuda kaliteli protein, vücut için gerekli vitamin ve mineral alımı sağlanırken öte yandan da sağlığı tehlikeye sokabilecek miktarda kolesterol ve doymuş yağ alımından da kaçınılmış olur. Sindirimi kolay olduğu için her yaş grubunun tüketebileceği nitelikte olan piliç eti, yeterli ve dengeli beslenmeye yardımcı olabilecek bir gıdadır. Piliç eti, iyi bir hayvansal protein kaynağı olması yanında, kalite ve hijyen açısından da güvenilir bir gıdadır.
Sonuç: Piliç eti hem ekonomik üretim ve dağıtımı, hem de hijyen kurallarına uygunluğu açısından Türkiye ve benzeri ülkelerdeki hayvansal proteinden yetersiz beslenme sorununa karşı en pratik çözüm olarak gözükmektedir. Ayrıca yüksek ihracat potansiyeli nedeniyle de ulusal ekonomiye ve kalkınmaya katkı yolu ile de dolaylı olarak sorunun çözmene katkı vermeye adaydır.