Tavuklarda Antibiyotik Var mı?
Tavuklarda antibiyotik var mı? Varsa zararlı mı? Antibiyotik verilen tavuk yenir mi? Antibiyotikli tavuk anlaşılır mı? İşte merak edilen tüm soruların yanıtları...Tavuk üreticileri antibiyotik iddialarını reddederken, tavuğun sağlığını korumak amacıyla tavuğa antibiyotik verildiğini belirtirler. Bu iddialarında da haklıdırlar. Çünkü ülkemizde Ocak 2006 tarihinden beri aynı Avrupa Birliği(AB) ülkelerinde olduğu gibi tavuklara sadece “tedavi amaçlı” olarak antibiyotik tedavisi yapılmaktadır. Aksi her durum tamamen yasaktır. Tavuklara tedavi amaçlı antibiyotik verildikten sonra antibiyotiğin vücuttan arınma süresi boyunca tavuklar kesilmemekte dolayısıyla etleri tüketime sunulmamaktadır. ''Kalıntı İzleme Programı'' çerçevesinde, Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri insan sağlığına zararlı olabilecek madde ve kalıntılarının var olup olmadığını etten numune alarak sürekli olarak kontrol etmektedir. Bu incelemeler sonucunda Bakanlıkça etlerde antibiyotik kalıntısı bulunduğu yönünde bir bildirim rapor edilmemiştir. Yetiştirilen hayvanların sağlığı ve refahı öncelikli konulardan birisidir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nca ruhsatlandırılmış ve denetlenen tesislerde üretilen ambalajlı ürünleri gönül rahatlığı ile alabilirsiniz.
Antibiyotiklerin tedavi amaçlı kullanımlarında önemli olan husus, uluslararası maksimum kalıntı limiti ve arınma süreleridir. Bu süreler antibiyotiklerin çeşidine, kullanım şekline ve dozuna göre değişebildiği gibi yenilebilir dokulardaki atılım süresine göre de değişebilmektedir. Tedavi amaçlı kullanılan antibiyotikler, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ruhsatlıdırlar ve nasıl kullanılacağını içeren prospektüsleri vardır. Tedavi amaçlı verilen ilaçlar için irsaliye, veteriner hekim reçetesi ve reçete uygulama formu doldurulur. Tavuklar, antibiyotik verildikten sonra antibiyotiğin vücuttan arınma süresi boyunca kesilmez ve dolayısıyla etleri tüketime sunulmaz. Bu durum Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Resmi ve Akredite veterinerleri tarafından kontrol edilir. Avrupa Birliği’nde piliç üretiminde antibiyotik kullanımı, ülkemizdeki uygulamalarla aynıdır. Türkiye AB ‘ye uyum çerçevesinde yasalarını revize etmiştir ve ülkemizde de aynı yasa ve yönetmelikler uygulanmaktadır. Gelişmiş pek çok ülkede de benzer uygulama vardır.
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, web sitesinde bir yazı yayınlayarak herkesin merak ettiği soruları yanıtlamıştır. Bakanlıktan gelen açıklamay göre; tavuk yetiştiriciliğinde 42 gün, tavuğun gelişimini tamamlayıp 2-2,5 kg'a ulaşması yani kesime hazır hale gelmesi için yeterlidir. Tavuğun gelişim sürecinde ise hormon kullanılmaz ve antibiyotik ise sadece tedavi amacıyla kullanılır. Antibiyotikler, katkı maddesi olarak yemlere katılmayıp sadece tedavi ve hastalık durumunda sağlıklı hayvanları koruma amacıyla uygulanır. Şöyle ki; antibiyotikler mantarlar tarafından üretilen ve bakterilerin gelişmesini engelleyen doğal metabolitler olup, hayvancılıkta tedavi edici ve büyütme faktörü olmak üzere 2 çeşit kullanımı bulunmaktadır. Tedavi amaçlı kullanım hasta olan tavuklar ve sürüler için veteriner hekimin reçete yazması halinde mümkün olabilmektedir. Tedavi amaçlı kullanımda antibiyotiğin arınma süresi dikkate alınmakta, antibiyotik kullanıldığı sürece hayvanlar kesilmemekte ve ancak tedavi sonrası yasal arınma süresi geçtikten sonra pazara arz edilmek üzere et üretimine sunulmaktadırlar. Antibiyotiklerin düşük dozlarda yemlere katılması ile kanatlılarda performansın iyileştiğinin tespit edilmesini takiben (Moore ve ark.,1946), bu bileşikler özellikle etlik piliç üretiminde büyütme faktörü olarak yıllarca kulllanılmıştır. Ancak bakterilerin direnç geliştirebildiği ve bu direnci bakterilere aktarabildiğinin tespit edilmesinden sonra (Watanabe, 1963) artan endişelerin bir sonucu olarak 1998 yılında Avrupa Birliği’nde bu amaçla kullanılan büyütme faktörü antibiyotikler yasaklanmaya başlamış ve 2006 yılında Avilamisin ve Flavomisin de yasaklanmasından sonra tavukçulukta büyütme faktörü antibiyotik kullanımı sona ermiştir.
Ülkemizde de aynı yasaklar 1999 yılında başlamış ve Avrupa Birliği ile uyumlu olarak 2006 yılında son 2 antibiyotiğin de yasaklanmasıyla son bulmuştur. Dolayısı ile broyler piliç eti üretiminde büyütme faktörü antibiyotikler 2006 yılından beri kullanılmamaktadır. Antibiyotik kullanmadan başarılı bir şekilde üretimimiz ve ihracatımız artarak devam etmektedir. Vitamin C ve E bakımından zenginleştirilmiş doğal antioksidanların kullanımı serbesttir. Antibiyotikler, koksidiyostatlar, tıbbi maddeler ile büyümeyi veya üretimi artırıcı diğer maddeler hayvan beslenmesinde kullanılamaz.
