Tavukların Bireysel Davranış Özellikleri
Tüy düzeltme, tüneme, temizlenme, dövüşme ve folluk seçim davranışları tavukların bireysel davranış özelliklerinin başında geliyor. İşte tavukların ilginç bireysel davranış özellikleri...
Tavukların genel davranış özellikleri içeriğimizde; davranışın bir tavuğun belirli bir duruma veya uyarıya karşı verdiği tepki olarak tanımlandığını belirtmiştik. Peki tavukların genel davranışlarının dışında bireysel ne gibi davranış özellikleri var hadi birlikte bakalım...
Tüy düzeltme davranışı: Tüyler uçabilen kuşlar için uçuşa ek olarak, su ve hava yalıtımı için önemlidir. Kanatlılar, tüylerini gagasıyla düzelterek, her tüyün işlevini daha iyi yapmasını sağlarlar. Ayrıca, tüylerin kırılgan olmalarını önlemek ve daha iyi yalıtım sağlayabilmek için tüylerini yağlı tutarlar. Kanatlıların kuyruk altına yakın bir yağ bezi bulunmaktadır. Kanatlılar bu bezden gagasıyla aldığı yağı tüylerine sürmektedir. Tavuklar tek başına olduğunda da tüylerini düzeltirler, fakat bunu grup aktivitesi olarak yapmayı tercih ederler. Kanatlılarda tüy düzeltme davranışının tavuklar ve tavuklar üzerinde yaşayan parazitler arasındaki ortak evrimi yansıttığı ileri sürülmüştür. Dış parazitler azaldığında tüyleri düzeltme davranışı da azalır.
Dövüşme davranışı: Civcivler birkaç haftalık yaşa ulaştıklarında dövüşmeye ve sürü içerisindeki yerlerini belirlemeye çalışırlar. Bu kavga cinsel olgunluğa ulaşıncaya kadar devam eder ve sürüde bir sosyal düzen kurulur. Bazen kavgalar yetişkin tavuklar arasında da görülür. Bu, sürünün bir üyesi daha yüksek dereceli bir tavuğa meydan okumaya karar verdiğinde ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, daha yaygın olarak, sürüye yeni bir birey katıldığında sosyal düzende yerini bulması için kavgalar olabilir. Kavga, tavuklar ve horozlar arasında da olabilir. Horozlar arasındaki kavgalar daha şiddetli olma eğilimindedir ve yaralanma ya da ölümle sonuçlanma olasılığı daha yüksektir. İki tavuk veya horoz bir kavganın eşiğinde olduğunda her biri diğerini izleyerek, yere düşecek gibi pozisyon alır ve etraflarında dolaşmaya başlarlar. Dövüş başladığında, tavuk veya horozlar boyun tüylerini kaldırır ve kanatlarını yere doğru indirerek, onları bedeninden ayrılmış gibi tutarlar. Ardından, olabildiğince uzun durmaya ve birbirleriyle yüzleşmeye çalışırlar. İkisi de geri çekilmezse, zıplayarak birbirlerini gagalamaya ve tırmalamaya, hatta kanatlarıyla da vurmaya başlarlar.
Folluk seçim davranışı: Tavukların belirli folluk gözü için tercih geliştirebilirler. Boş folluk gözü bulunmasına rağmen, tavukların başka tavukların yumurtlamak için girdiği gözleri kullanmak istemeleri o folluk gözünde bir kargaşaya neden olabilir. Tavukların yumurtlamak için aynı gözde toplanmaları, hayvan refahı ve üreticinin ekonomik kazancı üzerine olumsuz etkileri vardır. Yumurtlamak amacıyla bir veya daha fazla tavuk tarafından kullanılmakta olan bir folluk gözüne diğer bir tavuğun da girmeye çalışması bazen yaralanmalara, tüylerin yolunmasına ve ezilmelere neden olabilir. Tercih edilen folluk gözü için tavuklar arasındaki rekabet, yere yumurtlamayı da arttırır. Tavukçuluk sektöründe folluklar uzun bir sıra halinde yerleştirilir ve tavuklar genellikle sıranın uçlarında yer alan follukları tercih ederler. Araştırmacılar sıranın sonundaki folluk gözünün tercih edilmesindeki en büyük nedenin, bu gözlerin kolay ayırt edilebilir olmasından kaynaklandığını bildirmektedir. Folluk gözlerinin homojen bir yapıda olması da bazı folluk gözlerinin önündeki yığılmaları azaltmamıştır. Araştırmacılar folluk önünde yığılmanın yırtıcılara karşı bir tepki davranışı olduğunu bildirmektedir. Ticari sistemde tavuklar yırtıcıların ulaşamayacağı barınaklarda yetiştirilmesine rağmen, bazı uyarıları yırtıcı olarak algılayabilmekte ve bir araya toplanmaktadır. İyi bir sürü yönetimi ile folluk önündeki yığılmaların azaltılabileceği bildirilmektedir. Tavuk yaşının da folluk önünde oluşan yığılmaya etkili olduğu, genç tavukların daha sık toplandığı belirlenmiştir. Deneyimsiz tavukların, tecrübeli tavukların seçimine göre folluk gözü seçtikleri ve zamanla kendi deneyimlerine göre folluk gözü belirledikleri ortaya konmuştur. Tavukların folluk önünde toplanmasına korkunun neden olduğunu ileri süren araştırıcılar olsa da, bu davranışa neden olan ve bu davranışı yapan tavuklar hakkında hala yeterli bilgi bulunmamaktadır. Yumurtlamadan önce bir folluk bulamayan tavuklar, uygun bir folluğa giren tavuklara göre yumurtlama zamanını uzatmaktadır. Gagalama düzeninde üst sırada olan tavuklar, alt sırada olanlara göre yumurtlama öncesi follukta daha fazla zaman harcamaktadır.
Toz banyosunda temizlenme davranışı: Toz banyosu, tavukların parazit ve ölü derileri temizlemek ayrıca bazı cilt rahatsızlıklarını gidermek amacıyla tozun içerisinde kendi etraflarında dönerek yaptığı bir davranıştır. Bu davranış aynı zamanda tüylerde yağın birikmesini de önlemektedir. Tavuklar toz banyolarına erişemediğinde, yine de toz banyosu hareketlerini yaparlar. Yapılan davranış çalışmaları, tavukların toz banyosu için materyale erişim sağlamak için istekli olduklarını göstermiştir.
Tüneme davranışı: Tavuklarda içgüdüsel olarak tünek arzusu vardır ve civcivler üç haftalık yaşa ulaştığında yüksek yerlere atlamaya başlar. Bir tavuğun pençesi, tünerken sıkı bir kavrama sağlar ve tavuk uykudayken bile düşmesini engeller. Tavuklar gerçek zamanlı ışık yoğunluğuna bağlı olarak, alacakaranlıktan yaklaşık yarım saat önce tünemeye giderler. Örneğin, parlak, berrak bir günde beklenenden daha geç fakat bulutlu, kapalı bir günde beklenenden daha erken tünemektedirler. Sabahları şafakla birlikte tünekten inmektedirler.
